Citizen Science

Citizen science: iedereen doet mee

Door foto's te maken komen we meer te weten over de effecten van stuivende duinen en klimaatverandering. Om zoveel mogelijk beelden te verzamelen staat er een fotopaal in de stuivende duinen achter de zeereep. Iedereen kan daar met een smartphone een foto maken en opsturen. Zo ontstaat er een reeks beelden (timelapse) die wordt gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek.

Vijf resultaten van de Noordwest Natuurkern

1. Al na 3 maanden was de zandverstuiving in de windsleuven indrukwekkend: een zandlob (de plek waar het naar binnen gewaaide zand zich ophoopt) van 8 meter lang en wel 5 meter hoog was over de hele breedte van een windsleuf over het bestaande landschap naar binnen gewaaid. Dit was enorm want de deskundigen hadden van een natuurlijke windsleuf bij Heemskerk geleerd dat een windsleuf zo'n 3 tot 5 meter per jaar groeit. Verbazingwekkend ging de verstuiving de jaren daarna zo door. De zandlobben achter de windsleuven groeien met 30 tot 50 meter per jaar en zijn nu na 10 jaar zo'n 200 tot 250 meter lang.
2. Belangrijke vraag bij de enorme zandlobben is waar het zand vandaan komt. Door zandvolume berekeningen te doen bij de windsleuven en de zandlobben werd duidelijk dat de helft van het zand van de lobben afkomstig was van de zijkanten van de windsleuven zelf en de andere helft van het strand. De windsleuven trekken geen extra zand vanaf het strand; het zand wat ‘normaal’ op de zeezijde van de zeereep komt te liggen, waait nu naar binnen. Het maakt het duin hoger en steviger.
3. De eerder afgegraven paraboolduinen, die meer landinwaarts liggen, zijn ook dynamischer geworden. Vijf jaar lang zijn oude wortelresten uit de grond verwijderd en na 2017 neemt de verstuiving van zand behoorlijk toe. De toppen vlakken iets af en het oude landschap achter de paraboolduinen is overstoven met zand tot wel 200 meter.
4. De paraboolduinen wandelen zelf langzaam landinwaarts en in hun kielzog ontstaan nieuwe vochtige duinvalleien. Naarmate een paraboolduin meer landinwaarts ligt is de dynamiek kleiner.
5. Naast dat er nieuwe duinen ontstaan, is het belangrijkste effect van deze grootschalige verstuiving op het duinlandschap dat graslanden een poederlaagje van kalkrijk zand krijgen. Metingen met zandvangers laten zien dat het zand van een sleuf tot zo'n kilometer het duin inwaait. Eenvoudige berekeningen laten zien dat een paraboolduin zo'n 170 ha duingrasland zal hebben overpoederd met een laagje kalkrijk zand van 1mm. Dit is goed voor jaren afremming van de verzuring van de duingraslandbodems door stikstofneerslag.