Reizende schaapskudde doet nuttig werk in het Nationaal Park

Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en PWN hebben allemaal een gedeelte van Nationaal Park Zuid-Kennemerland in beheer. Het Nationaal Park is Natura 2000 gebied met een zeer hoge natuurwaarde. Het gebied bestaat uit kalkrijke duinen en wordt gekenmerkt door een mozaïek aan verschillende landschappen met vochtige duinvalleien, stuivende duinen, grijze duinen, zeedorpenlandschap, duinstruweel, loofbossen, binnenduinrand, duingraslanden en landgoederen.

Stifstofdepositie

In vrijwel alle landschapstypes komt vergrassing, verruiging en het woekeren van de exoot ‘prunus serotina’ (Amerikaanse vogelkers) voor. Dit komt onder andere door een te lage konijnenpopulatie in combinatie met stikstofdepositie*. En dit betekent een achteruitgang van kwetsbare flora en fauna die kenmerkend zijn voor het kalkrijke duin.

Grazers pakken stikstofdepositie aan

Sinds 2004 wordt het Nationaal Park daarom begraasd door Schotse hooglanders en konikpaarden. Om kwetsbare landschapstypes niet te overbelasten, hebben we de aantallen koeien en paarden bewust laag gehouden. De Kennemer Schaapskudde is daarom een goede en noodzakelijke aanvulling op de grote grazers. De schapen worden vooral ingezet om vegetatietypes als kruipwilg, abeel, esdoorn en prunus te begrazen.

Goed te sturen grazers

Het grazen van de schapen is goed te sturen door een combinatie van verplaatsbare rasters en een herder die de schapen naar de juiste plekken brengt: aandachtsgebieden als prunushaarden kunnen extra veel graasdruk krijgen en kwetsbare vegetaties kunnen worden ontzien. Prunushaarden zijn plekken waar de exoot ‘prunus serotina’ de overhand heeft. De schaapskudde wordt sinds 2009 ingezet om de kleine prunussen, prunusopslag en kiemplanten te bestrijden in deze haarden.

Meer goede werkers tegen de exoten

Voorafgaand aan de inzet van de schaapskudde worden alle zaaddragers van de prunusplanten verwijderd. Dit gebeurd door een aannemer in een grootschalig, meerjarig project. Halfhoge prunusstruiken worden door vrijwilligers getrokken en gestoken.

Waar zijn de schapen nu aan het werk?

Dit jaar is de kudde 18 mei gestart met het wegeten van prunus, abelen, esdoorns en grassen in Middenduin bij Staatsbosbeheer. Sinds 1 juni graast de kudde in de Kennemerduinen. De komende weken zullen ze wekelijks verplaatst worden naar een ander stuk in de Kennemerduinen om op die locatie de prunushaard in de kiem te smoren.

Meer zien en lezen over de aanpak van exoten in het duin? Klik hier.

De rondreizende kudde

De kudde zal in de komende maanden rondreizen door het hele Nationaal Park. Natuurmonumenten, PWN en Staatsbosbeheer strijden zo samen tegen exoten in het duin en vóór een gezond, veerkrachtig duin.

Tekst: Simone de Maat van PWN

Foto: Chris van Reeuwijk, vrijwillige schaapherder

*Stikstofdepositie is het neerslaan van stikstof op de bodem en in het water. Stikstofverbindingen komen in de lucht terecht door uitstoot. De belangrijkste vormen zijn ammoniak en stikstofoxiden. Alle ammoniak en stikstofoxiden die worden uitgestoten door de diverse sectoren (landbouw, verkeer, industrie) komen