Weinig mensen kennen hem bij naam, dit bijzondere duingras dat klinkt als een gedicht. En de dikke aarpluimen op dunne stengeltjes vrágen er haast om, om als nepsigaartje in je mond gestoken te worden. Je komt dit grasje steeds meer tegen in de duinen van Zuid-Kennemerland en dat is een mooi resultaat van alle herstelmaatregelen van de afgelopen jaren.

Wuivende halmen

Als mini-reuzebomen

Gras in perspectief

(Haiku door Marion Driessen)

Duin en Kruidberg wordt steeds mooier voor plant en dier

Natuurmonumenten werkt aan het vergroten en behouden van de biodiversiteit en kenmerkende duinplanten en bloemen in Duin en Kruidberg. In plaats van Amerikaanse vogelkers, grote massa’s duindoorn en verschillende ruige grassoorten die heel hard groeien, komt er meer ruimte voor zeldzamere bloemen en kruiden die nu geen kans krijgen. En die horen juist echt bij het duin en zijn belangrijk voor veel insecten. Het duin wordt gevarieerder en bloemrijker.

Stuivend zand is belangrijk

Boswachter ecologie Hans Wondergem vertelt: “Duinzand in Zuid-Kennemerland is rijk aan kalk. Dit komt door de herkomst van het zand. De typische duinplanten hier zijn dan ook planten die veel kalk nodig hebben. Dit type planten kom je niet tegen in de duinen van het Zwanenwater en de Waddeneilanden, waar het duinzand kalkarm is. Is het je wel eens opgevallen dat de duinen er daar anders uit zien en er andere planten groeien?”.

Kalk spoelt uit de bodem door regen, en dit proces versnelt door stikstof uit de lucht. Planten verbruiken ook kalk, waardoor het langzaam verdwijnt uit de bovenste bodemlaag. Verse aanvoer hoort bij het ecosysteem en is nodig voor de duinplanten. Kleine verstuivingen zorgen voor een poederig laagje van vers zand op het duingrasland er omheen. Zo krijgen duinplanten als duinviooltje, kleverige reigersbek en zanddoddegras weer hun nodige portie kalkrijk zand. Wondergem gaat verder: “Van nature komen er verstuivingen op kleine en grote schaal voor in duinlandschappen en van daaruit is er dan pleksgewijs verspreiding van kalkrijk zand. Maar door de grote hoeveelheid stikstof groeien die plekken hard dicht, en ontstaan ze nauwelijks meer vanzelf. Daarom grijpt Natuurmonumenten in.”

Werken aan biodiversiteit

Op meerdere plekken worden dit najaar kleinschalig stukken afgeplagd en er worden stuifkuilen aangelegd. Een deel van het gebied wordt ook nagelopen op jonge Amerikaanse vogelkers. De nieuw opgekomen vogelkersjes worden verwijderd. Met deze ingrepen krijgen planten en dieren meer geschikt leefgebied en wordt Duin en Kruidberg mooier. De geplagde stukken gaan zich ontwikkelen tot bloem- en kruidenrijk duingrasland, en de stuifkuilen zorgen voor een dun laagje vers zand over omliggende graslanden. De diversiteit van planten en insecten wordt zo veel groter: de blauwvleugelsprinkhaan, zandloopkevers en graafbijtjes profiteren meteen. Aan de randen kun je straks de mierenleeuw weer tegen komen.

Bekijk het filmpje en lees meer over het natuurherstel.

Tip voor mooie duinwandeling

Wandel zelf langs prachtige stukken duingrasland, zie waar we het voor doen en kijk of je het zanddoddegras en de duinviooltjes tegen komt. En als je een tweede keer komt, kijk dan eens of je verschil ziet: is er al meer vers zand verspreid?

Een aanrader is de beschreven route ‘Landgoed Duin en Kruidberg’ van 13km die je kunt downloaden van de website van Natuurmonumenten. Er zijn ook meerdere gemarkeerde wandelroutes in Nationaal Park Zuid-Kennemerland en veel staan ook in de gratis Natuurroute app.

Tekst en Beeld: Natuurmonumenten