Sinds eind oktober staat de Kennemer Schaapskudde bij ’t Wed. Net als ik, genieten veel bezoekers van het Nationaal Park van deze dieren zo dichtbij. Op 18 november liep ik een middag mee met de schaapherder Regina en haar twee bordercollies. Prachtig om te zien hoe schaapherder, honden en schapen samenwerken.

Regina, schaapsherder van PWN, werkt al sinds 2008 in de Kennemerduinen met deze kudde. Haar bordercollies hoeden de kudde. Regina is altijd al dol geweest op honden en schapen. Begin 2000 is ze zich gaan verdiepen in het werk, vrijwilligerswerk gaan doen en zo startte ze 11 jaar geleden bij PWN. “Uniek dat PWN voor mijn eigen kudde heeft gekozen. Het is een prachtig gesloten systeem”, vertelt Regina. Ze is blij dat ze op deze manier daar onderdeel van is. Een natuurlijke manier om invasieve soorten (soorten die niet thuishoren in het duin) als de Amerikaanse vogelkers (Prunus serotina) te bestrijden en dichtgroeien van het duin te voorkomen. Begrazing als natuurbeheer.

Daarnaast is het een eeuwenoud beroep. Vanaf het moment dat de eerste schapen waren gedomesticeerd, zo'n 7.000 jaar geleden, moeten er mensen zijn geweest die deze dieren in de gaten hielden. Als laatste is het ook nog eens educatief en een prachtig gezicht. Het publiek leert en geniet ervan.

Over de kudde

De Kennemer Schaapskudde bestaat voornamelijk uit Schoonebeekers. Verder loopt er een enkel Veluws- en Drents heideschaap tussen. Dit zijn oud Hollandse heiderassen die goed kunnen leven van de duinvegetatie.

Er heerst rust in de kudde, dat zie ik. Er is een sociale structuur, met oudere en jongere dieren. De jongste dieren zijn 3 jaar, de oudste rond de 12 jaar oud. Er is weinig stress in de kudde doordat de dieren in het duin opgroeien en de kudde bij elkaar blijft. Sinds 2 jaar zijn er geen lammeren meer bijgekomen, omdat de grootte van de kudde aansluit bij de grootte van het gebied. Er zijn een paar leidschapen, ook lopen er hamels (gecastreerde rammen) in de kudde.

Er staan op dit moment 180 dieren bij ’t Wed. Een aantal dieren staan in het winterverblijf omdat ze (tijdelijk) extra zorg nodig hebben of even niet bij de kudde kunnen zijn vanwege gezondheidsredenen.

Regina heeft dierenwelzijn hoog in het vaandel

Ze houdt de dieren goed in de gaten. Is er nog rust in de kudde? En hoe is de conditie van de schapen? Ze kijkt naar de vacht, het beenwerk, ademhaling, ogen, vleesbezetting, oren, rug. Meerdere keren per week checkt ze de conditie van de schapen. "Als er iets mis is, kan een schaap namelijk hard achteruit gaan", zegt Regina.

Haar honden

Regina traint haar honden zelf. Helaas is net haar oudste hond, moederhond Lotta, na jarenlange trouwe dienst overleden. Met drie van haar kinderen uit een nest werkt ze veel. Daarnaast leidt ze nu nog een hond op. Deze bordercollie is nog jong en moet nog veel leren. Nu is Regina het dier aan het trainen en dit gaat met kleine stapjes vooruit. Het dier moet eerst onder appèl komen voordat het bij de kudde mag.

Regina over haar werk

Ze houdt van dit werk. Met dieren iets voor de natuur betekenen!
De schaapskudde is ondertussen vertrokken naar hun winterverblijf. Als bezoeker kunt u ze in het voorjaar weer ergens in duin tegenkomen.

Soms gaat de kudde grazen buiten het Nationaal Park, bijvoorbeeld in Heemstede, zie krantenartikel.

Wil je meer weten over de kudde? Ga naar Facebook.com/kennemerschaapskudde

Of kom 15 december naar de Kerstmarkt bij Bezoekerscentrum De Kennemerduinen. De schaapherder zal hier dan ook zijn met een deel van de kudde.

Tekst & beeld: Simone de Maat, boswachter PWN