Axel Funke, inwoner van de regio, heeft een bijzondere prestatie geleverd. Al hardlopend door het Nationaal Park en de Amsterdamse Waterleidingduinen, heeft hij een afstand afgelegd zo ver als de omtrek van de aarde. Funke is ook kunstenaar en heeft een heel eigen kijk op natuurbeleving. Wat heeft hij die afgelopen 18 jaar allemaal gezien en meegemaakt in het Nationaal Park?

Hoe ben je op het idee gekomen om ‘rond de wereld’ te rennen?

“Op een gegeven moment, eind 1999, raakte ik in ban van de duinen. Ik liep al één of twee keer per week hard, maar besloot op een helder moment tijdens het tandenpoetsen om te proberen het elke dag te gaan doen. Op 1 januari 2000 ben ik begonnen. Ik wilde een reden hebben om er niet mee op te houden, een leidraad. Ik dacht, ik ga de aardomtrek lopen. Langs de evenaar, die route spreekt tot mijn verbeelding.

Op een wereldbol hield ik met plakkertjes bij waar op de evenaar ik was. “Nu ben ik eindelijk bij de kust,” zei ik tegen mijn geliefde toen ik het lange eind over de Stille Oceaan had afgelegd. Zij zei “Dat in hartje winter, wat speciaal!”. Ik ging er gewoon helemaal in op. In totaal heb ik 40.000 km afgelegd en er 18 jaar en 6 maanden over gedaan.

Waarom liep je in het Nationaal Park?

Voor mij is het natuurgebied mijn achtertuin. Duin is iets heel bijzonders, het is zo'n dynamisch landschap. Vanaf de rand naar het strand wordt het steeds ruiger en neemt de vegetatie af en verandert deze. Van bomen en planten naar alleen nog maar zeedistels. Alle natuurfenomenen vind ik interessant. Neem bijvoorbeeld zeevlam (red: koude lucht uit zee). Mensen vluchten snel van het strand, vinden het veel te koud. Maar ik vind het prachtig om te ervaren!

Had je een vaste route of afstand?

Nee, ik bekeek per dag waar ik zin in had. Als ik ‘s ochtends mijn hek uitreed om te gaan rennen, bepaalde ik naar het Vogelmeer te gaan, of toch liever langs de Oosterplas. Vroeger kon het in Zuid-Kennemerland heel nat zijn, stond je tot je enkels in het water. Dan was het makkelijker lopen in de Amsterdamse Waterleidingduinen.

Wel had ik een vast ritueel: vroeg wakker worden, meteen eruit. Bij het hek van het natuurgebied moest ik vaak nog even wachten tot dit openging. Dan zag ik de zon opkomen, het oranje langzaam dalen in de boomtoppen. Te gek dat ik daar mag lopen!

Wat is je favoriet route in het Nationaal Park?

De meeste routes die ik loop zijn toch wel rond het Vogelmeer. Daar loopt ook de grootste route, helemaal van de bom aan de Noorderweg, de Brederodeberg op, langs de Oosterplas en via het bezoekerscentrum weer terug; een mooie route van zo'n 14 km. Liefst loop ik over de kleine paadjes in plaats van de fietspaden. Met deze route loop je een groot deel over schelpen en dat kraakt zo lekker.

Ik heb namelijk ontdekt dat er een aantal manieren zijn om het lopen vol te houden. Je kunt je focussen op geluid: je ademhaling of de drum van je voeten. Soms kies ik een route door dennenbossen, daar hoor je het zoeven van de dennenbomen waar je langs rent. Ik hoor en voel de kracht van de wind in de boom, als de mast van een schip.

Een andere keer let ik op de windrichting. Wind uit het Noorden noem ik zwart, wind uit het Oosten noem ik geel. Als ik vervolgens een Schotse Hooglander zie en weet dat het gele wind is, weet ik dat het dier me niet kan ruiken en dus niet zal opmerken.

Weer een andere dag let ik op de kleine dieren en planten op de grond, die ik nog net kan onderscheiden tijdens het hardlopen. Ik stel me voor dat ik hoog boven de Afrikaanse savannes zweef. Pissebedden zijn mensen die een kano boven hun hoofd dragen. Mieren worden olifanten. Grassprieten worden passages. Het Nationaal Park wordt in mijn fantasie een heel andere planeet. Daar kun je enorm mee spelen als je in de natuur bent!

In die 18 jaar en 6 maanden moet je veel bijzondere dingen hebben meegemaakt?

De Schotse Hooglanders zorgen nog wel eens voor spannende momenten. Bij de zeereep kwam eens een jonge Schotse Hooglander op me af gehold. Ik rende van schrik snel de trap naar het duin op. Echt, met een hartslag van 300! Ik keek voorzichtig om, maar het beest was alweer verderop.

Een andere mooie ervaring had ik met de Konikpaarden. Er was net een veulentje geboren en de Koniks lieten me even kijken naar het kleintje in hun midden. Maar al snel kwamen er twee paarden voor staan. Als een gordijn dat werd dichtgedaan. Maar ik was blij dat ze mij dat ene moment hadden gegund.

Tijdens het lopen gaat het mij erom dier te zijn onder dieren. Zo vroeg in de ochtend voel je extra sterk die interactie tussen dieren, hoe zij reageren op jou, de angsten die zij voor jou hebben of jij voor hen. In 18 jaar heb ik ook veel zien veranderen. Het Nationaal Park is drukker geworden, wegen zijn verhard. De parkeerplaats was lekker rommelig en is nu betegeld. Mijn redenering is, als dieren geen onverharde grond nodig hebben, heeft een natuurgebied dat ook niet nodig. Laat het zoals het is, dat is mijn insteek.

Je bent ook fotograaf en maakt ook foto’s tijdens het rennen. Hoe is dat te combineren?

Tijdens het hardlopen heb ik altijd mijn camera bij me. Een klein formaat dat om mijn nek hangt. Ik denk niet na over wat ik fotografeer, ik zie iets, iets waar ik de vinger niet op kan leggen, ik sta meteen stil en maak een paar foto's. Thuis zie ik pas het resultaat en denk soms “Hoe is het mogelijk?” De laatste foto was van een struik bij het Vogelmeer, toen het zo steenkoud was in maart. De ochtendzon scheen zo mooi rood, dat het wel leek of de struik in brand stond. (zie foto)

Als je gaat hardlopen komen ideeën en oplossingen als papieren vliegtuigjes aangevlogen. Sporten in de natuur is voor mij de essentie. Op een loopband in een sportschool loop je in een veilige omgeving. In de natuur is het onverwachte, je moet opletten: ligt er sneeuw, komt er onweer? Eén keer hoorde ik donder en zag ik lichtflitsen. Ik dacht dat mijn laatste uur was gekomen. Het water liep al tot mijn enkels, het kwam met bakken uit de hemel. Ik rende zo snel mogelijk terug en nam een snoekduik in mijn auto, begeleid door een lichtflits. Zo kan natuur zijn.

Ga je door met bijna elke dag hardlopen?

Jazeker. Ik loop nu over de hoogtegraad, over Leningrad, de Noordpool en straks door het Midden-Oosten. Misschien dat ik daarna de afstanden terug ga lopen, om alle dingen die ik verloren ben terug te vinden.

Bekijk op www.axelfunke.com meer foto’s die Axel Funke maakte in het Nationaal Park.

Heb jij ook een mooi verhaal over jouw natuurervaringen in het Nationaal Park? Laat het ons weten!