Beginnende vogelaars opgelet: de koekoek is weer in het duin

14 mei 2018

Hij heeft de winter doorgebracht in zuidelijk Afrika en toen het daar koud werd is ie weer noordwaarts gevlogen. Zo heeft hij het hele jaar lekker weer en altijd een goed voedselaanbod. Broeden doet de koekoek alleen bij ons.

Wie hem hoort roepen weet direct waar zijn naam vandaan komt en geen Nederlander die de koekoek niet kent. Chinezen en Britten kennen hem trouwens ook want zo groot is zijn verspreidingsgebied. De soort staat echter op de Rode lijst en hun aantal gaat jaarlijks achteruit. Overwinteren doet hij in Afrika. Daar komen zowat alle (Europese) koekoeken bij elkaar om in het voorjaar weer naar de eigen broedgebieden te vertrekken.



Om aandacht te vragen voor de achteruitgang van de soort en om onderzoek te stimuleren hebben Vogelbescherming en Sovon 2017 uitgeroepen als het jaar van de koekoek. En deze week, de week van 14 mei krijgt de koekoek van ons extra aandacht.
 

De koekoek is een broedparasiet. Dit betekent dat ma koekoek haar eieren (zo’n 8-12 stuks per jaar) in de nesten van een andere soort legt. Afhankelijk van de regio heeft de koekoek andere waardvogels. In de Kennemerduinen zoekt ze nesten van Graspieper, Heggenmus of Gekraagde Roodstaart. Op een onbewaakt moment legt ze daar vliegensvlug een ei dat er qua kleur precies zo uitziet als de eieren die er al liggen. Omdat vogels kunnen tellen en de waardvogel geen argwaan zou krijgen eet ze een van zijn eieren op. Na het leggen van de eieren, rond eind juni, hebben de volwassen koekoeken weer genoeg van Nederland en vliegen ze terug richting het Zuiden.

Zodra het jong het ei uit komt, gooit hij of zij de overige eieren of jongen uit het nest, zodat de waardouders al het voedsel naar het koekoeksjong brengen. Na 2 weken is het 3x zo groot als de vogeltjes die hem voeden. Het vliegt zijn biologische ouders achterna naar het zuiden, het zoekt een koekoek als partner, legt zijn eieren in een andermans nest en roept koekoek.
En wij mensen moeten nog steeds uitzoeken hoe dat eigenlijk kan!